7 czerwca w siedzibie Muzeum w Opolu ogłoszono wyniki VIII edycji ogólnopolskiego konkursu na projekt historyczny Póki nie jest za późno, której współorganizatorami byli: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich. Patronat honorowy nad przedsięwzięciem sprawowali Sekretarz Generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert, Wojewoda Opolski Adrian Czubak, Marszałek Województwa Opolskiego Andrzej Buła, Starosta Opolski Henryk Lakwa, Starosta Strzelecki Józef Swaczyna i Opolski Kurator Oświaty Michał Siek. Patronat medialny nad konkursem objęły Radio Opole i „Nowa Trybuna Opolska”.
. Jury w składzie: Bartosz Janczak (CMJW w Łambinowicach-Opolu), dr Renata Kobylarz-Buła (CMJW w Łambinowicach-Opolu), dr Iwona Konopnicka – przewodnicząca (Uniwersytet Opolski), Sebastian Mikulec (CMJW w Łambinowicach-Opolu), Dorota Musiał (CMJW w Łambinowicach-Opolu) postanowiło przyznać:
I nagrodę Joannie Bulli, Dominice Badurze, Dominice Skawińskiej, Natalii Puchale, Patrycji Thomalli, Szymonowi Szafrańcowi i Marcie Czech z Gimnazjum im. Ireny Sendlerowej w Toszku za projekt pt. Anstalt – oflag – obóz NKWD. Szpital w Toszku jako miejsce pamięci, przygotowany pod opieką Donaty Podkowy.
Sprawozdanie z realizacji projektu
Szpital Psychiatryczny w Toszku to miejsce bardzo charakterystyczne dla naszego miasta. Duża placówka medyczna świadczy usługi dla szerokiego kręgu chorych z całego Śląska. Masywna budowla Szpitala mieszczącego się przy głównej ulicy zwraca uwagę każdego kto przyjeżdża do naszego miasta. Turyści kierują się na Zamek w Toszku, na Rynek, ewentualnie na cmentarz. Szpital nie jest miejscem do zwiedzania, ale jego historia jest niezwykle interesująca. Postanowiłam zainteresować grupę uczniów historią tego miejsca, które w czasie II wojny światowej było dwukrotnie obozem internowania dla wielu tysięcy ludzi. Stąd tytuł projektu: "Anstalt – Oflag –Obóz NKWD – Szpital w Toszku jako miejsce pamięci". Formułując tak tytuł, chciałam zwrócić uwagę uczniów na przemiany jakie zachodziły w tym jednym miejscu, na tle przemian politycznych. Celem projektu było zebranie przez uczniów informacji i opracowanie zebranych materiałów, tak aby powstał krótki rys historyczny tego miejsca.
W projekcie brało udział 7 uczniów z klas I – III:
- Joanna: zebrać i opracować materiały z dostępne w internecie, wykonać fotografie Szpitala i pomnika Ofiar Obozu NKWD, zaprojektować okładkę naszej broszury,
- Dominika Skawińska : przeprowadzić wywiad ze swoją babcią i osobami które mogą pamiętać lata wojny,
- Dominika Badura: porozmawiać i spisać relację świadków wydarzeń (krewni, sąsiedzi)
- Szymon i Marta: wyszukać informację w źródłach niemieckojęzycznych, rozmowy z mieszkańcami,
- Patrycja i Natalia: przeprowadzić ankietę wśród mieszkańców, wyszukać informacje w bibliotece szkolnej i miejskiej.
Materiały do realizacji projektu pochodzą z różnych źródeł. O historii Szpitala w Toszku można znaleźć informacje w książkach, broszurach, prasie lokalnej, ale dla nas najistotniejsze były informacje zebrane w czasie rozmów ze świadkami wydarzeń. Uczniowie dotarli do kilku osób, które zgodziły się na rozmowę i opowiedziały co pamiętają z czasów, gdy na terenie Szpitala był Oflag i Obóz NKWD. Informacje tak pozyskane są bezcenne i nigdy dotąd niepublikowane.
Cennym źródłem informacji o Oflagu jest książka Fredericka Turnera: "Les oubliés de 39 45". Napisana w języku francuskim, nie publikowana w Polsce, zawiera wiele fotografii z obozu w Tost i kopii dokumentów z Czerwonego Krzyża. Za pośrednictwem pana Henri Maucka (Francuza o śląskich korzeniach) otrzymałam w prezencie tę pozycję i mogliśmy jej fragmenty wykorzystać przy realizacji projektu (tłumaczenie wybranych fragmentów przez dr Zbigniewa Ambrożewicza).
Temat Obozu NKWD czy wcześniej Oflagu przewijał się już w różnych opracowaniach, ale nasz projekt obejmuje całość przemian jakie zachodziły na terenie Szpitala i podkreśla rangę tego miejsca jako miejsca pamięci!
Przy realizacji projektu współpracowaliśmy z Dyrekcją Szpitala Psychiatrycznego w Toszku
(zgoda na fotografowanie obiektu).
Uczniowie korzystali z zasobów biblioteki szkolnej i miejskiej, prowadzili rozmowy z mieszkańcami Toszka, spisywali ich relacje.
Krótki rys historyczny będący efektem naszego projektu w formie broszury (z fotografiami i ksero materiałów źródłowych, kolorową okładką) wysłaliśmy na konkurs, drugi egzemplarz przekażemy do biblioteki szkolnej.
Opracowała:
mgr Donata Podkowa , nauczycielka historii, koordynator projektu.
Tekst pracy konkursowej: Praca_konkursowa__-_bez_fotografii.pdf
Prezentacja: VIII_edycji_ogolnopolskiego_konkursu_na_projekt_historyczny____.pdf
Film: https://youtu.be/WqSAsKQk2eM